6 sierpnia 2019 autor: INF1N1TY

Wiemy więcej o planetoidzie Lutetia. Opublikowano nowe wyniki badań planetoidy 21 Lutetia. Z zebranych informacji wynika, że jest to bardzo nietypowy obiekt, o zróżnicowanej strukturze i wieku powierzchni. Sonda Rosetta – zmierzająca ku komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko – w lipcu 2010 roku przeleciała obok planetoidy Lutetia. W momencie największego zbliżenia dystans pomiędzy sondą a planetoidą wyniósł około 3170 km. Przesłane dane zostały poddane analizie i rok później ogłoszono pierwsze zbiorcze wyniki badań tej planetoidy.

Już wówczas wiadomo było, że 21 Lutetia (132×100×76 km) nie jest typową planetoidą. Okazało się między innymi, że Lutetia reprezentuje swoim składem mniej niż 1% ogólnej liczby pasa planetoid. Ten skład chemiczny był podobny do kompozycji meteorytów grupy chondryt odnalezionych jakiś czas temu na Ziemi. Meteoryty tego rodzaju datuje się na wczesne okresy naszego Układu Słonecznego i obecnie prawdopodobnie stanowią jeden z podstawowych budulców planet wewnętrznych, w tym Ziemi. Badanie Lutetii pozwala więc niejako także na przyglądanie się temu, co uformowało swego czasu naszą planetę.

W połowie 2012 roku opublikowano kolejne wyniki badań planetoidy Lutetia. Okazało się, że powierzchnia tego obiektu jest bardzo zróżnicowana – występują na niej obszary o różnej ilości kraterów. Obszary o większej ilości kraterów są tymi starszymi a te o mniejszej – młodszymi. Co więcej, w wielu miejscach zaobserwowano swoistą granicę pomiędzy obszarami. Te różnice skłoniły naukowców do wyznaczenia i nazwania poszczególnych obszarów planetoidy Lutetia i ich nazwanie. Co więcej, w przypadku największych kraterów udało się także wyznaczyć wielkość uderzającego obiektu i ich wpływ na wewnętrzną strukturę planetoidy.

Dwa najstarsze obszary Lutetii zostały nazwane Achaia i Noricum. Te regiony wydają się mieć wiek około 3,4 – 3,7 miliarda lat, czyli prawie tyle samo co planetoida Lutetia. Są to regiony o dużej ilości kraterów, związanych z tzw. Wielkim Bombardowaniem. To właśnie na jednym z tych obszarów znajduje się największy zidentyfikowany krater na powierzchni Lutetii. Ten krater został nazwany Massilia, ma średnicę 57 km i powstał wskutek uderzenia obiektu o średnicy około 7,5 km.

Najmłodszy obszar Lutetii nosi nazwę Baetica. Ten region planetoidy może mieć wiek “zaledwie” kilkuset milionów lat. W tym obszarze występuje mniej kraterów (w szczególności wewnątrz innych kraterów), natomiast więcej głazów, także o średnicach rzędu kilkuset metrów. Tak młody wiek tego regionu jest prawdopodobnie wynikiem kilku uderzeń, które nastąpiły wspomniane kilkaset milionów lat temu. Ponadto, zarejestrowano także szereg uskoków i żlebów, będących wynikami aktywnej przeszłości planetoidy. Najwięcej takich tworów zanotowano w starszych regionach planetoidy – brakuje ich natomiast w obszarze Baetica.

Planetoida Lutetia charakteryzuje się także stosunkowo dużą gęstością – 3,4 g/cm3, co jest jedną z najwyższych wśród planetoid. Te wszystkie dane sugerują, że Lutetia może mieć częściowo zróżnicowaną strukturę wewnętrzną, z metalicznym jądrem otoczonym płaszczem lżejszych skał. Warto tu dodać, że jedyną inną podobną planetoidą odwiedzoną przez misję kosmiczną, jest Westa. Jednakże, Westa jest znacznie większym obiektem (560×578×458 km), u którego można by spodziewać się takiego zróżnicowania. W przypadku Lutetii – jest to dość zaskakujący wniosek.

Przykład planetoidy Lutetia pokazuje, jak mało jeszcze ludzkość wie o budowie i historii małych obiektów w naszym Układzie Słonecznym. Często jeden krótki przelot potrafi dostarczyć dużej ilości danych, których analiza później trwa przez lata.

Krzysztof Kanawka

Źródło: www.Kosmonauta.net https://kosmonauta.net/2012/08/2012-08-07-lutetia/